
حسن نایب هاشم: «تفاوتهای مذهبی شهروندان بلوچ با حکومت جمهوری اسلامی یکی از دلایل عمده حساسیت ویژه نهادهای امنیتی ایران بر مناطق بلوچنشین است.»
به گزارش رصد بلوچستان، حکومت جمهوری اسلامی در سالهای گذشته همواره مطالبات و اعتراضات مسالمت آمیز شهروندان بلوچ را با برچسبهایی مانند «اقدام علیه امنیت ملی»، «محاربه»، «افساد فی الارض» یا «تجزیهطلب بودن» پاسخ داده است اما به نظر میرسد روند سرکوبها و اعمال فشار بر شهروندان بلوچ در هفتههای اخیر با اجرای گسترده احکام اعدام در زندانها شدت بیشتری به خود گرفته است.
حسن نایب هاشم، پزشک و مدافع حقوق بشر ساکن وین در گفتوگو با رادیو زمانه، سه عامل عمده را برای شتاب گرفتن روند اجرای احکام اعدام علیه زندانیان بلوچ برمیشمرد و میگوید: «جمهوری اسلامی در هر مقطع زمانی بسته به اینکه چه نگرانیهایی داشته باشد، روی برخی از نیروهای مخالف خود حساسیت بیشتری به خرج میدهد.»
نایب هاشم معتقد است دلیل تشدید اجرای احکام اعدام علیه شهروندان زندانی بلوچ در وهله اول ناشی از تلاش حکومت برای بازگرداندن مخالفان خود از آن سوی مرزها از طریق «گروگان گیری بستگان و نزدیکان» این مخالفان است.
تحت فشار قرار دادن فعالان سیاسی و مدنی بلوچ از طریق گروگانگیری اعضای خانواده این فعالان توسط نهادهای امنیتی در سالهای گذشته مسبوق به سابقه بوده است.
محمدصابر ملک رئیسی، زندانی سیاسی بلوچ که در زندان اردبیل دوران محکومیت خود را میگذراند، از جمله زندانیانی است که از دوم مهر ماه ۱۳۸۸ و در ۱۷سالگی، به دلیل فعالیتهای سیاسی یکی از برادرانش توسط مأموران امنیتی بازداشت شده و تاکنون در بازداشت و زندان به سر میبرد.
این زندانی سیاسی در سال ۱۳۹۷ در نامهای به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران اعلام کرده بود قربانی «گروگانگیری» وزارت اطلاعات شده و از او خواسته بود به پدیده گروگان گیری نهادهای امنیتی در مناطق بلوچنشین جغرافیای ایران توجه ویژهای کند.
حسن نایب هاشم اما «تفاوت های مذهبی شهروندان بلوچ با حکومت جمهوری اسلامی» را یکی دیگر از دلایل عمده حساسیت ویژه نهادهای امنیتی ایران بر مناطق بلوچنشین میداند: «در ایران، بیشتر شهروندان بلوچ به خاطر غیرفارس بودن و سنی بودنشان همواره تحت فشار و تبعیض مضاعف هستند و حتی قضاتی که در دادگاههای مستقر در این مناطق حضور دارند رفتاری به مراتب سنگدلانهتر علیه این شهروندان در پیش میگیرند.»
آمار دقیقی از جمعیت شهروندان اهل سنت بلوچ در دست نیست اما طبق برآوردهای انجام شده از سوی منابع حقوق بشری، با توجه به اینکه بلوچها عمدتا سنی هستند، همین موضوع یکی از دلایل عمده مشارکت ندادن آنان در مدیریت کلان کشوری و اعمال تبعیضهای دیگر علیه آنهاست.
نایب هاشم اما «تعطیلات سال نو میلادی در هفتههای اخیر در بیشتر کشورهای جهان» و سوء استفاده حکومت جمهوری اسلامی از این موقعیت برای «انتقامگیری از مخالفانش» را به عنوان سومین دلیل اساسی شدت گرفتن روند اعدامها در زندانهای بلوچستان میداند و میگوید: «به تازگی تعطیلات سال نو میلادی در اروپا و آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان را پشت سر گذاشتیم و از آنجایی که نهادهای بینالمللی در هفته های منتهی به سال نو میلادی و هفتههای پس از آن فعالیت کمتری دارند، متأسفانه همه دیکتاتورهای عالم از جمله سران جمهوری اسلامی از این فرصت استفاده میکنند و به چنین اقداماتی دست میزنند.»
به گفته او مسئولان حکومت جمهوری اسلامی در هر مقطع زمانیای که متوجه شوند توجه جامعه جهانی به مسایل دیگری جلب شده، از این فرصت برای انتقام گرفتن از مخالفان خود سوءاستفاده میکنند.